|
مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَاراً فَلَمَّا أَضَاءتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لاَّ يُبْصِرُونَ٭ صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَرْجِعُونَ٭ أَوْ كَصَيِّبٍ مِّنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصْابِعَهُمْ فِي آذَانِهِم مِّنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ واللّهُ مُحِيطٌ بِالْكافِرِينَ٭ يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاء لَهُم مَّشَوْاْ فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُواْ وَلَوْ شَاء اللّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّه عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
– „17. Улар мисоли бир олов (машҳала) ёқувчига ўхшайдилар. Энди олов атрофини ёритганида Аллоҳ ёруғликни кетказиб, уларни ҳеч нарсани кўролмайдиган ҳолда зулматларда қолдиради. 18. (Улар) кар, соқов, кўрдирлар, демак (йўлларидан) қайтмайдилар. 19. Ёки улар чақмоқ, момақалдироқ, қоронғуликлар билан осмондан қуяётган ёмғир остида яшиндан қўрққанларидан панжаларини қулоқларига тиқиб олган ҳолларида ўлим — ҳалокатдан қочмоқчи бўлиб турган кимсалар кабидирлар. Аллоҳ эса кофирларни ўраб олгувчидир. 20. Яшин кўзларини кўр қилгудек бўлади. У (атрофини) ёритганида юрадилар, ўчганида туриб қоладилар. Агар Аллоҳ хоҳласа қулоқ ва кўзларини йўқ қилган бўлур эди. Шубҳасиз, Аллоҳ ҳар нарсага қодирдир“. [2:17-20]
Мана бу муборак оятларда икки масални зарб қилади. Бу масаллар ўзларини мусулмон қилиб кўрсатиб, дилларидаги кофирликларини яширган мунофиқлар ҳақида. Уларга бундай мусулмон бўлганлари фойда қилмайди. Чунки улар чин мусулмонлар эмаслар. Аксинча залолатида, гангиб-довдираб юришида давом этаётган кимсалардирлар. Уларнинг қонларида оқаётган ва қалбларини тўлдирган нарса куфрдан бошқа нарса эмас.
Биринчи масал кучли ёруғлик таратадиган олов ёқаётган кимса.
أَضَاءتْ مَا حَوْلَهُ
(Энди олов атрофини ёритганида). [2:17] У кучлилигидан фақат ўз ўрнинигина эмас, атрофини ҳам ёритади. Лекин улар бу ёруғликдан фойдалана олмайдилар. Аллоҳ уни бутунлай йўқ қилади.
ذَهَبَ اللّهُ بِنُورِهِمْ
(Аллоҳ ёруғликни кетказиб). Нур сўзи зиё сўзига нисбатан кучсизроқ маънони беради.
هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاء وَالْقَمَرَ نُوراً
– „У(Аллоҳ) қуёшнизиёсочгувчи, ойниёруғликқилган“. [10:5]
Яъни, у батамом ўчди, ҳатто чўғи ҳам қолмади. Зиёсигина эмас, ҳатто нури ҳам қолмади, дегани мана шу маънода. Шу билан уларни буюк зулмат қуршаб олди. Шу зулматда адашиб-гангиб юришларига қўйиб берилдилар. Зиёдан кейинги зулмат! Нақадар улкан фожеа! Бу масал уларнинг Исломдан фойдалана олмасдан куфру залолатда
68-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204